La Resistance (direniş), fransanın almanya tarafından 22 haziran 1940 yılında işgal edilişiyle, toplum tarafından işgali kabul etmeyen kesimlerin işgale karşı sivil itaatsizlik ve askeri yönlerini kapsayan eylemlerin bütünüdür. Yalnızca alman işgalci kuvvetlerine karşı bir başkaldırış değil, aynı zamanda destekçisi fransız hükümetine de bir karşı koyuştur.
Jean Pierre MElville'in filmi işte bu yılların ortasında sessiz ve derinden ilerleyen bir hücre yapısının kendi içerisindeki gerilimini anlatmaktadır. Savaş öncesinde esir alınacak alman subaylar için fransa devleti tarafından yapılan esir kampına Phlippe Gebriel adlı bir inşaat mühendisinin tutuklanıp içeri alınmasıyla film başlar. Burada, daha önce hiç karşılaşmadığı birbirinden farklı düşüncelerden, eylemlerden ve sınıflardan insanlarla tanışır. Melville direnişin özetini ve acı tarafını daha ilk sahnede resmeder.
1- alman esirler için yapılan kamp- cezaevinde alman işgaline karşı koyan fransız vatandaşları esir edilir.
2- direniş, yalnızca belli bir sınıfı, belli bir siyasi görüşü ya da kuşağı değil her kesimi temsil eder.
3-direniş, yeterince örgütlü olmadığı için direnişçilerin çok çabuk yakalanması üzerine cılızlaşmıştır.
Gebriel hapishaneden bir yolunu kaçarak yeniden direnişe yeni eklenen insanlarla birlikte katılır.
Melville in filminde direnişi büyük kahramanların kahramanlıklarıyla taçlandırmaz. Almanlara gününü gösteren, onlara heryer de önüne taş koyan insanlar ve kahramanlarla süslemez. Bir durum ortaya koyar, en zor şartlar altında mücadele etmeye çalışan insanların çaresizliklerinin, ihanetlerinin, cesaretinin, duygularını resmetttiği bir insanlık durumudur! içlerinden bir haini yakalayıp infaz ettikleri sahnede, biri bunu yapamayacağını söyler, bu onların ilk infazıdır ve nasıl yapacaklarını bilmiyorlardır, zor da olsa ikna edilip infaza ortak olduktan sonra gözyaşlarını tutamaz.
karakterlerinin hiçbirinin geçmişi yoktur. ne bir anısı ne de geçmişle gelen direnişe ortak edilen bir bağı. yalnızca anıları ölümle başbaşa kaldığında direnişle geçen anlardan ibarettir. insani duygularını törpülemek onlar için şarttır. çünkü insani duygular onların direnişine zarar verecek unsurların en büyüğüdür. yakalanır da işkencede konuşmak zorunda kalmamaları için yanında siyanür kapsülleri bulundururlar. savaş öncesi yakınlarından bir fotoğraf ya da mektup hatırası saklamak onlar için tehlikelidir. Nitekim Mathilde, kızının fotoğrafını yanında taşıdığında Gebriel onu yanında taşımamasını söyler. Hücredeki diğer direnişçileri de gestapoya ele vermesi de bu fotoğrafın yüzünden meydana gelir. Kadının annelik yönü daha ağır basar, kızının hayatı için diğerlerinin ismini verir.
Direniş kendileri için yaşamda kalma mücadelesidir bir anlamda. hayatta kaldıkları sürece direniş, hapishanede ya da dışarda devam edecektir. hayatta kalma mücadelesi onların ölümden korktuğu anlamına gelmez, hatta çoğu zaman ölümün üstüne giderler. idam mangasının karşısına geçtiklerinde karşıdaki duvara ilk koşan bir sonraki infaza kalacaktır. Alman subayı ona koş dediğinde, ölümden korkmadığını göstermek için koşmaz.
Melville almanlara karşı direnişin boyutunu sivil itaatsizlik üzerinden kısmen alır. Yakalanan adamları kurtarmak, sahte kimlik düzenlemek, örgütlenmek ve yakalandıktan sonra işkencede konuşmak ya da konuşmamak gibi. belki de bir çok insan bu ne biçim direniş filmi, bir tane alman askerini ele geçiremiyorlar dedirtebilir ama yönetmenin derdi de işte tam bu noktadır: kendi içerisinde gelgitler yaşayan direnişin insani boyutlarını anlatmak. Bu doğrultuda filmin politik yapısı zayıftır, örneğin benzer bir temayı ele alan Ken Loach'ın IRA (irlanda Cumhuriyet ORdusu) nın İngiltere işgaline karşı kuruluş ve çözülüşünü anlatan Wind That Shakes the Barley çok daha politik bir sinema örneğidir.
Gölgelerin Ordusu unutulmaz filmler arasında yer alacak, Fransa direnişine farklı bir pencereden bakmamızı sağlayan önemli filmlerden biri. Sinema tarih buluşmasını sevenler için kaçırılmaması gereken önemli bir film.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder